حماسه در رمز و راز ملی
تصمیم به انتشار چاپ دوم کتاب با این وسوسه همراه شد که یادداشتها و مطالب فراهم شده در این چند سال را نیز بر آن بیفزایم. بهویژه که در این مدت درباره «مفهوم حماسه ملی» که نخستین بخش کتاب است به منابع متنوعتر و تازهتری نیز دست یافتهام.
اما دو سه امر مرا از این کار باز داشت. اول اینکه در این فاصله تفاوت ماهوی در دیدگاه من نسبت به حماسه و شاهنامه پدید نیامده است تا تجدیدنظر در مباحث و تکمیل آنها را ضروری کند. بلکه تنها بینش و روش تحلیلی پیشین در ابعادی دیگر گسترش یافته است.
دوم اینکه طرز نگارش من در سالهای اخیر بیشتر به وجهی از «تقریر» نزدیک شده است، این کتاب جای بروز این دوگانگی نیست.
با این همه مفید دانستم که مطلبی را با عنوان «نگرش ساختی و سیستمی در مطالعه و تحقیق شاهنامه» بر این کتاب بیفزایم که موضوع سخنرانی من در دانشگاه واشنگتن و یکی دو مؤسسه فرهنگی دیگر در امریکا در پاییز سال۷۴، بوده است و معطوف به درگیریهای نظری سه چهار سال اخیر در باب فردوسی و شاهنامه، در ایران و امریکا، چنانکه در آغاز مقاله به آن اشاره شده است. ضمنا چند غلط چاپی را که به چاپ اول کتاب راه یافته بود تصحیح کردهام، و فهرست کتابشناسی هم در پایان افزودهام.
محمد مختاری